Zamki to takie budowle, które bardzo często wzbudzają więcej emocji niż pałace, czy stare kościoły. Zwłaszcza dzieci dają się szybko zauroczyć jakąś legendą związana z zamkiem. Zamek, albo chociaż jego ruiny, działają na wyobraźnię dziecka. W Polsce dużo zamków zostawili po sobie Krzyżacy.
Zamki Krzyżackie w dużej części zostały zbudowane w ciągu pierwszych 150 lat krzyżackiej ekspansji na ziemie plemion pruskich, ale również na zajętym przez nich Pomorzu (więcej – https://discover.pl/mapa-zamkow-krzyzackich-w-polsce/ ). Taktyka zajmowania ziem Prusów polegała na stopniowym eliminowaniu przeciwnika z mniejszego terytorium oraz szybkiej budowie zamku drewnianego i ziemnych umocnień. Taka tymczasowa warownia broniła w jakimś stopniu zdobyczy terenowych i pozwalała na przygotowanie budowy zamku. Docelowo zamki krzyżackie były budowane z cegły, potrzebowały również dachówek, materiałów ceramicznych na posadzki i dużo drewna budowlanego. Taka technologia pozwalała na budowanie trwałych zamków, ale wymagała kilku lat przygotowań. W okolicy budowano nawet tymczasowe dodatkowe cegielnie, które często, po wybudowaniu zamku były likwidowane, bo nie miały zbytu.
Zamki krzyżackie budowano na planie czworokąta, budując mur ogradzający duży dziedziniec i na początku jeden budynek mieszkalny wsparty o mur. Jeśli zamek budowany był dla komtura, to zazwyczaj budowano cztery skrzydła z małym wewnętrznym dziedzińcem. Mniej ważne zamki mogły mieć trzy lub dwa skrzydła. Budynki dodatkowe budowano na podzamczu przylegającym do zamku. Podzamcze było również umocnione i wraz z zamkiem tworzyło jeden zespół obronny.
Jeśli chcemy zobaczyć duży zamek krzyżacki, to nie musimy jeździć do Malborka. Zamek w Gniewie jest jednym z większych zamków krzyżackich na lewym brzegu Wisły. Budowę rozpoczęto jeszcze w XIII wieku, a rozbudowa i modernizacja zamku była prowadzona praktycznie do końca XIV wieku. Zamek był zdobyty w 1410 roku w czasie wojny polsko-krzyżackiej, ale po podpisaniu pokoju wrócił do Krzyżaków. W czasie wojny trzynastoletniej przeszedł w Polskie ręce na następne 300 lat. Po wojnie trzynastoletniej Polska odzyskała część ziem zajętych przez Krzyżaków i w wielu krzyżackich zamkach siedzibę mieli polscy starostowie. Ciekawostka jest, że jednym ze starostów był Jan Sobieski, przyszły król. Pałac Marysieńki stojący nieopodal zamku Gniew, to budynek zbudowany przez niego dla swojej żony. Zamek spłonął w 1961 roku, ale po II wojnie światowej został odbudowany.
Innym ciekawym zamkiem jest budowla w Radzyniu Chełmińskim. Są to ruiny zamku budowanego w latach 1310-1330 po powstaniach Prusów. Na południu państwa krzyżackiego to był jeden z większych zamków, był siedziba komtura. Podobnie jak zamek w Gniewie został przejściowo zdobyty w 1410 roku, a po wojnie trzynastoletniej został siedzibą starostów polskich. Znany z filmu „Pan Samochodzik i Templariusze”. Więcej o zamku w radzyniu Chełmińskim – https://discover.pl/zamek-w-radzyniu-chelminskim/
